بزرگی خوش خیم پروستات | هایپرپلازی خوش خیم پروستات + روش های درمان

 

علائمی مانند افزایش فرکانس ادراری، دشواری در شروع و پایان ادرار، جریان ضعیف ادرار و احساس عدم تخلیه کامل مثانه می تواند نشانه های اصلی بیماری بزرگی پروستات باشد.

در این مقاله به تفصیل می خواهیم در مورد هایپرپلازی خوش خیم پروستات (بزرگی خوش خیم پروستات) و علائم و نشانه ها و همینطور روش های درمان آن که می تواند شامل روش های غیر تهاجمی مانند دارو درمانی و… و یا روش های تهاجمی (جراحی از نوع باز و یا از طریق مجرا) باشد صحبت کنیم.

 

پروستات غده‌ای کوچک و گرد در دستگاه تناسلی مردان است که در زیر مثانه و در جلوی راست‌روده قرار دارد. این غده نقش مهمی در تولید مایع منی دارد که اسپرم را تغذیه و حمل می‌کند.

 

بیماری های شایع پروستات

 

 

بیماری‌های شایع پروستات به 3 دسته اصلی تقسیم می شوند:

1- هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH)

• • تعریف: بزرگ شدن غیرسرطانی پروستات که عمدتاً در مردان مسن رخ می‌دهد.
  • علائم: تکرر ادرار، جریان ضعیف ادرار، احساس عدم تخلیه کامل مثانه، نیاز مکرر به ادرار در شب.
  • درمان: داروها، تغییرات در سبک زندگی، جراحی در موارد شدید.

 

2- پروستاتیت

1. • تعریف: التهاب پروستات که می‌تواند ناشی از عفونت یا عوامل دیگر باشد.
   • انواع: پروستاتیت باکتریال حاد، پروستاتیت باکتریال مزمن، پروستاتیت مزمن یا سندرم درد مزمن لگنی، پروستاتیت بدون علامت التهابی.
   • علائم: درد در ناحیه لگن، سوزش هنگام ادرار، تکرر و فوریت ادرار، درد در هنگام انزال.
   • درمان: آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضد التهاب، فیزیوتراپی.

 

3- سرطان پروستات

• • تعریف: رشد غیرقابل کنترل سلول‌های پروستات که می‌تواند به دیگر نقاط بدن گسترش یابد.
  • علائم: در مراحل اولیه بدون علامت؛ در مراحل پیشرفته‌تر مشکلات ادراری، خون در ادرار یا مایع منی، درد در ناحیه لگن.
  • درمان: جراحی، رادیوتراپی، هورمون‌درمانی، شیمی‌درمانی.

 

این بیماری‌ها همگی به نحوی بر عملکرد و سلامت پروستات تاثیر می‌گذارند و می‌توانند کیفیت زندگی مردان را تحت تأثیر قرار دهند. تشخیص و درمان به موقع این بیماری‌ها نقش مهمی در حفظ سلامت و بهبود کیفیت زندگی دارد.

 

در این مقاله به تفصیل می خواهیم در مورد هایپرپلازی خوش خیم پروستات (بزرگی خوش خیم پروستات) و علائم و نشانه ها و همینطور روش های درمان آن که می تواند شامل روش های غیر تهاجمی مانند دارو درمانی و… و یا روش های تهاجمی (جراحی از نوع باز و یا از طریق مجرا) باشد صحبت کنیم.

 

بزرگی خوش خیم پروستات یا همان هایپر پلازی خوش خیم پروستات (BPH: Benign prostatic hyperplasia) یکی از مشکلات شایع در بین مردان به خصوص در سنین بالاتر از 50 سال است. اهمیت این موضوع از آنجا ناشی می‌شود که می‌تواند تاثیرات قابل توجهی بر کیفیت زندگی و سلامت کلی فرد داشته باشد.

 

تعریف بزرگی خوش خیم پروستات

 

 

بزرگی خوش خیم پروستات یا BPH به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن پروستات به صورت غیرسرطانی بزرگ می‌شود. این وضعیت با سرطان پروستات تفاوت دارد، چرا که خوش خیم است و به دیگر نقاط بدن گسترش نمی‌یابد.

علل بزرگی خوش خیم پروستات

 

 

بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH) نتیجهٔ فرآیند طبیعی پیری مردان است و به طور عمده به تغییرات هورمونی در این دوران مرتبط است. با پیر شدن، سطح هورمون‌های جنسی در بدن تغییر می‌کند. در مردان، تستوسترون به دی‌هیدروتستوسترون (DHT) تبدیل می‌شود که نقش مهمی در رشد پروستات دارد. افزایش سطح DHT باعث افزایش حجم پروستات می‌شود.

علاوه بر این، کاهش سطح استروژن نیز ممکن است نقشی در بروز هایپرپلازی خوش خیم پروستات داشته باشد. استروژن یک هورمون مهم در مردان است که نقشی در تنظیم رشد و عملکرد پروستات دارد. کاهش سطح استروژن در سنین پیری ممکن است منجر به افزایش رشد غده پروستات شود.

همچنین، عوامل ژنتیکی نیز می‌توانند نقشی در بروز BPH داشته باشند. اگر پدر یا برادر شما دچار بزرگی خوش خیم پروستات شده باشند، احتمال بروز این مشکل در شما افزایش می‌یابد.

سبک زندگی نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد. فعالیت‌های بدنی نامتناسب، مصرف غذاهای پرچرب و نقصان مصرف مواد غذایی سالم می‌توانند به بروز بزرگی پروستات کمک کنند.

 

به طور کلی، BPH  یک پدیده طبیعی است که بیشتر در مردان سنین بالاتر رخ می‌دهد و نتیجهٔ تغییرات هورمونی و عوامل سنی، ژنتیکی و سبک زندگی است.

 

علائم بزرگی خوش خیم پروستات

 

 

بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH) ممکن است با علائم مختلفی همراه باشد که معمولاً به مرور زمان پیشرفت می‌کنند. برخی از علائم شایع این بیماری شامل موارد زیر می‌شود:

افزایش فرکانس ادراری:

افزایش تعداد بارهایی که شما نیاز به ادرار کردن دارید، می‌تواند یک علامت اولیه بزرگی پروستات باشد. این موضوع شامل نیاز مکرر به ادرار در شب نیز می‌شود.

جریان ضعیف ادرار:

جریان ادرار ضعیف و ضعیفتر شدن فشار ادرار از خروجی مثانه به مجرای ادرار، نشانه دیگری از بزرگی خوش‌خیم پروستات است.

دشواری در شروع ادرار:

ممکن است برای شروع ادرار فشار بیشتری نیاز داشته باشید، که این نشانه دیگری از مشکلات پروستاتی است.

احساس عدم تخلیه کامل مثانه:

احساسی از عدم تخلیه کامل مثانه پس از ادرار کردن ممکن است وجود داشته باشد، که این نیز به علت فشار بیشتر در مثانه به دلیل انسداد در مسیر تخلییه ممکن است رخ دهد.

ادرار قطره‌ای:

پس از ادرار کردن، ممکن است برخی از افراد ادرار قطره‌ای یا لکه‌ای تجربه کنند، که این نیز ناشی از عدم تخلیه کامل مثانه باشد.

عفونت‌های مکرر مجاری ادراری:

بزرگی خوش‌خیم پروستات می‌تواند باعث ایجاد شرایط ویژه برای عفونت‌های مجاری ادراری شود، که ممکن است با علائمی مانند درد و سوزش همراه باشند.

درد در ناحیه لگن:

در برخی از موارد، مردان ممکن است در ناحیه پایینی شکم یا ناحیه لگن درد یا تنگی احساس کنند که ممکن است به BPH نسبت داده شود.

 

تشخیص بزرگی خوش خیم پروستات

 

 

تشخیص بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH) اغلب با مراجعه به پزشک و انجام مطالعات و آزمایش‌های مختلف تأیید می‌شود. مراحل تشخیص هایپرپلازی خوش خیم پروستات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تاریخچه پزشکی و بررسی فیزیکی: پزشک شما ابتدا سوالاتی درباره علائمی که تجربه می‌کنید، تاریخچه پزشکی، و داروهایی که ممکن است مصرف کرده‌اید، خواهد پرسید. سپس یک بررسی فیزیکی انجام می‌شود که شامل بررسی پروستات از طریق روش‌های دستی است.

 

• آزمایشات مربوط به ادرار: انجام آزمایشات ادراری، از جمله آنالیز ادرار و انجام سونوگرافی ادراری، می‌تواند به پزشک کمک کند تا مشکلاتی مانند عفونت‌های مجاری ادراری و سنگ‌های مثانه را بررسی کند.

 

• آزمایشات خونی: آزمایشات خونی ممکن است شامل اندازه‌گیری سطوح PSA (آنتی ژن مخصوص پروستات) باشد. افزایش PSA ممکن است نشانه BPH یا سایر مشکلات پروستاتی مانند سرطان پروستات باشد.

 

• آزمایشات تصویربرداری: برای تأیید تشخیص BPH و اندازه‌گیری حجم پروستات، ممکن است پزشک شما سونوگرافی پروستات یا سایر آزمایشات تصویربرداری مانند سونوگرافی کالر ‌داپلر یا آندوسکوپی مجرای اداری را تجویز کند.

 

• آزمایشات کاتتریزه: در صورت لزوم، پزشک ممکن است برای اندازه‌گیری دقیق جریان ادرار و انجام آزمایشات دیگر، یک کاتتر را به مثانه وارد کند.

 

تشخیص BPH ممکن است نیازمند انجام یک یا ترکیبی از این آزمایشات باشد، و در نهایت پزشک شما می‌تواند یک تشخیص دقیق و برنامه درمانی مناسب را برای شما تعیین کند.

 

تاثیرات بزرگی پروستات در زندگی فردی و جنسی

 

 

بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH) می‌تواند تأثیرات متعددی بر زندگی فردی و جنسی داشته باشد که می‌تواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد. برخی از اثرات این بیماری عبارتند از:

تأثیرات بر زندگی فردی:

 

1. مشکلات ادراری: افزایش فرکانس ادراری، دشواری در شروع و پایان ادرار، جریان ضعیف ادرار و احساس عدم تخلیه کامل مثانه می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند عدم راحتی، ناراحتی و اضطراب شود.
2. تأثیر بر فعالیت‌های روزمره: بزرگی پروستات ممکن است باعث محدودیت در فعالیت‌های روزمره مانند سفرهای طولانی، ورزش، و مشکلات در ساعات خواب شود.
3. عوارض روانی: مشکلات ادراری ممکن است منجر به استرس، اضطراب، و افسردگی شود که تأثیرات منفی بر روحیه و روان را داشته باشد.

 

تأثیرات بر زندگی جنسی:

 

1. کاهش لذت جنسی: مشکلات ادراری ممکن است باعث ایجاد نگرانی و عدم راحتی در هنگام فعالیت‌های جنسی شود و به کاهش لذت جنسی منجر شود.
2. انعطاف‌ناپذیری در روابط جنسی: نیاز به انجام ادرار قبل یا بعد از فعالیت جنسی می‌تواند باعث انعطاف‌ناپذیری در روابط جنسی شود و تأثیر منفی بر آنها بگذارد.
3. افزایش استرس و نگرانی: مشکلات ادراری و جنسی می‌تواند باعث افزایش استرس و نگرانی در مورد ادامه فعالیت‌های جنسی و پیشرفت بیشتر بیماری شود.

تأثیرات بزرگی خوش‌خیم پروستات بر زندگی فردی و جنسی می‌تواند متنوع و پیچیده باشد و بستگی به شدت علائم و وضعیت عمومی هر فرد دارد. درمان مناسب این بیماری می‌تواند بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی و رضایت جنسی فرد داشته باشد.

 

6 فایده رابطه جنسی و تاثیر آن بر مغز

 

روش های درمان بزرگی خوش خیم پروستات

 

 

روش‌های درمان هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) متناسب با شدت علائم و وضعیت سلامتی فرد ممکن است متفاوت باشند. برخی از روش‌های معمول درمان BPH شامل:

 

تغییرات در سبک زندگی:

تغییرات در رژیم غذایی، از جمله مصرف کمتر مایعات و افزایش مصرف مواد غذایی سالم مانند میوه‌ها، سبزیجات، و مواد غذایی حاوی فیبر.

کاهش مصرف الکل و کافئین، زیرا این مواد می‌توانند به افزایش فشار در مجاری ادراری منجر شوند.

مراقبت از فعالیت بدنی منظم، که می‌تواند به بهبود علائم BPH کمک کند.

داروها:

برای درمان بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH)، موارد مختلف داروها مورد استفاده قرار می‌گیرند که هرکدام نقش و عملکرد خاصی در کنترل علائم این بیماری دارند. در زیر به برخی از این داروها اشاره می‌کنم:

1. آلفا بلوکرها:
   • عملکرد: این داروها با کاهش فشار عضلات پروستات و اطراف آن، به بهبود جریان ادرار کمک می‌کنند.
   • مثال: تامسولوسین (Tamsulosin)، دوکسازوسین (Doxazosin)، ترازوسین (Terazosin).
2. داروهای 5-آلفا ردوکتاز (5-ARIs):
   • عملکرد: این داروها با مهار فعالیت آنزیم 5-آلفا ردوکتاز، به کاهش سایز پروستات و بهبود علائم BPH کمک می‌کنند.
   • مثال: فیناستراید (Finasteride)، دوتاستراید (Dutasteride)
3. مهارکننده‌های فسفودی استراز (PDE5Is):
   • عملکرد: این داروها به کاهش فشار در مجاری ادراری و بهبود علائم زبرگی خوش خیم پروستات کمک می‌کنند.
   • مثال: تادالافیل (Tadalafil)
4. داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs):
   • عملکرد: این داروها ممکن است در کنترل التهاب و درد مرتبط با هایپرپلازی خوش خیم پروستات موثر باشند.
   • مثال: ایبوپروفن (Ibuprofen)، ناپروکسن (Naproxen).
5. داروهای آنتی‌بیوتیک:
   • عملکرد: در مواردی که عفونت مجاری ادراری همراه با بزرگی پروستات باشد، داروهای آنتی‌بیوتیک ممکن است مورد استفاده قرار گیرند.

این داروها ممکن است به تنهایی یا به ترکیب با یکدیگر استفاده شوند و بر اساس شدت علائم، سابقه پزشکی، و وضعیت عمومی شما پزشک شما می‌تواند داروی مناسب برای شما را تجویز کند. همچنین، مهم است که هرگونه داروی جدید یا تغییر در درمان را با پزشک خود مطرح کنید.

 

جراحی:

برای درمان بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH)، در مواردی که علائم شدید شده و داروها و تغییرات در سبک زندگی به تنهایی کافی نباشند، روش‌های جراحی ممکن است لازم باشد. در زیر، به برخی از این روش‌های جراحی اشاره می‌کنم:

 

تراپی روبوتیک پروستات:

1. • توضیح: این روش جدید و پیشرفته جراحی با استفاده از روبات‌ها صورت می‌گیرد. پزشک از روبات‌های کنترل شده برای انجام عملیات دقیق بر روی پروستات استفاده می‌کند.
   • مزایا: دقت بالا، عملکرد بهتر، کاهش خطرات جراحی و بازتوانی سریع‌تر بعد از عمل.
   • معایب: هزینه‌ی بالا و دسترسی محدود به این فناوری در برخی مناطق.

 

تورپ (TURP – Transurethral Resection of the Prostate):

1. • توضیح: در این روش، پروستات بزرگ شده از طریق یک اندوسکوپ (یک لوله نازک با دوربین) به داخل مجاری ادراری و با استفاده از ابزارهای ویژه برش داده می‌شود.
   • مزایا: کاهش اندازه پروستات و بهبود علائم BPH
   • معایب: خطرات جراحی مانند خونریزی، عفونت، و اختلالات جنسی ممکن است رخ دهد.

 

استخراج هسته پروستات (HoLEP – Holmium Laser Enucleation of the Prostate):

1. • توضیح: در این روش، یک لیزر هولمیوم برای برش و استخراج هسته پروستات استفاده می‌شود، که به اندازه گیری و خارج کردن قطعات بزرگ پروستات کمک می‌کند.
   • مزایا: کاهش اندازه پروستات و بهبود علائم BPH با خطرات کمتر نسبت به TURP
   • معایب: هزینه بالا و نیاز به مهارتهای خاص برای انجام عمل.

 

روش‌های لیزری دیگر:

1. • توضیح: از جمله روش‌های لیزری دیگر مانند لیزر گرین لایت (GreenLight Laser) و هولمیوم لیزر (Holmium Laser) نیز برای تخلیه مجاری ادراری و کاهش حجم پروستات استفاده می‌شود.
   • مزایا و معایب: شبیه به استخراج هسته پروستات اما با تفاوت‌هایی در استفاده از لیزرهای مختلف.

        

پروستاتکتومی کامل (Radical Prostatectomy)

در این روش، پروستات به طور کامل از برداشته می‌شود. این روش اغلب برای درمان سرطان پروستات استفاده می‌شود، اما در برخی موارد شدید بزرگیپروستات نیز ممکن است انتخاب شود، علیرغم این که روش‌های جراحی کم تهاجمی معمولاً بهترین گزینه‌ها هستند.

در پروستاتکتومی کامل، پروستات به طور کامل برداشته می‌شود، همچنین بافت‌های اطراف آن نیز از بین می‌رود. این عمل جراحی می‌تواند به عنوان آخرین روش درمانی در موارد شدید BPH با عوارض جدی مانند انسداد کامل مجرای ادراری در نظر گرفته شود. این عمل جراحی معمولاً نیاز به بستری در بیمارستان و دوره‌ای از بازگشت به سلامتی پس از عمل دارد.

همانطور که اشاره شد، این روش معمولاً در موارد هایپر پلازی شدید و یا در صورت وجود سرطان پروستات استفاده می‌شود و به طور کلی برای BPH غیرمناسب است، مگر در مواردی که عوارض جدی و بزرگی شدید به وجود آمده باشد و روش‌های دیگر نتوانسته باشند تأثیر مطلوبی داشته باشند.