بیماری اسکیزوفرنی را به عنوان یک اختلال روانی باید جدی گرفت. ما باید نشانه ها و انواع این بیماری را بشناسیم و همچنین بدانیم که بیمار در طول زندگی خود چگونه با بیماری اش کنار خواهد آمد.
آیا این بیماری روند عادی زندگی او را مختل می کند؟ اسکیزوفرنی و ازدواج چه رابطه ای دارند؟ در این مقاله همراه ما باشید تا این موضوع را بررسی کنیم.
بیماری اسکیزوفرنی چیست؟
اسکیزوفرنیا (Schizophrenia) یک اختلال روانی در افراد است که منجر به مشکلات احساسی و رفتاری فراوانی می شود. بیمارانی که به این اختلال مبتلا هستند پس از مدتی توانایی تفکیک واقعیت از توهم را از دست می دهند.
احتمال روی آوردن فرد بیمار به اعتیاد و افسردگی بیشتر است. عوامل زیادی در شکل گیری شیزوفرنی نقش دارند. آسیب به مغز نیز ممکن است این عارضه را پدید بیاورد. ژنتیک و وراثت نیز دو عامل بسیار تاثیرگذار در این بیماری هستند.
اگر شخصی در خانواده شما سابقه این بیماری را داشته باشد، با احتمالی بیش از 10 درصد در خطر ابتلا خواهید بود. محققان هنوز نتوانسته اند ژن های عامل در این بیماری را به طور کامل شناسایی کنند.
علائم اسکیزوفرنی به چه شکل است؟
علائم اسکیزوفرنی زیاد نیستند. دو عامل اصلی در این بیماری برای ما نقش تعیین کننده دارند. نشانه ها عبارتند از:
هذیان گویی
فردی که به این بیماری مبتلاست، از وضعیت جهان اطلاعات غلطی دارد و بر درستی این اطلاعات نیز پافشاری می کند. برای مثال ممکن است فردی اشاره کند که خورشید هر روز به دستور اوست که از شرق بالا می آید و اگر او چنین چیزی نخواهد طلوعی نخواهیم داشت.
چنین فردی حتی با توضیحات منطقی دیگران نیز حاضر به پس گرفتن ادعای خود نیست. ادعای داشتن نیروی ماورای طبیعی از ادعاهای مرسوم در این بیماری است. هذیان گویی در بیماران اسکیزوفرنی بیماری را تشدید خواهد کرد و بر استرس بیمار خواهد افزود.
توهم
توهم در این بیماران می تواند هم به شکل دیداری و هم شنیداری بروز کند. بسیاری از افراد که به این اختلال مبتلا هستند گزارش می‌دهند که صداهایی را می‌شنوند که از نظر دیگران وجود ندارد. آنها تصاویری را می بینند که نیست.
ممکن است حتی با افرادی صحبت کنند یا با موجودات ارتباط بگیرند که از دید عموم مردم خارج است. این توهمات چیزی نیست که بیمار به خواست خودش آنها را تجربه کند یا از آنها لذت ببرد. در بیشتر مواقع توهم باعث اذیت و آزار بیمار می شود و او را خواهد آزرد.
نداشتن کنترل بر روی احساسات
مواردی که در بالا ذکر کردیم می تواند بر روی احساسات بیمار نیز تاثیر زیادی بگذارد. معمولا بیمارانی که دارای اختلال روانی هستند احساسات پایداری ندارند و خلق و خوی آنها به سرعت عوض خواهد شد.
بعضی از آنها اعتقاد دارند که این تغییر رفتاری دست خودشان نیست و آنها توسط موجودات هوشمندی کنترل می شوند. توهمات بر روی احساسات آنها نیز اثرگذار است چراکه به عقیده آنها توهمی در کار نیست و هر آنچه هست واقعا وجود دارد.
آشفتگی
بر اساس مشاهدات پزشکی در پاسخ به سوال اسکیزوفرنی چیست، رفتار آشفته و غیرطبیعی در این بیماران بسیار به چشم می خورد. علاوه بر رفتار ممکن است آشفتگی در کلام و ارتباط آنها نیز هویدا شود.
«سالاد کلمات» یکی از اصطلاحاتی است که برای بیماران مبتلا به این بیماری به کار می رود. سالاد کلمات یعنی فرد جملاتی را پشت سر هم به زبان بیاورد، بدون اینکه کلمات آن با یکدیگر ارتباط داشته باشند.
این مکالمه به شکلی پیش می روند که صحبت های گفته شده برای فرد بیمار کاملا مفهوم هستند. اما یک فرد بیرونی متوجه ارتباط آن کلمات بی ربط نخواهد شد.
اسکیزوفرنی چگونه تشخیص داده می شود؟
بیماری اسکیزوفرنی معمولا با استفاده از روش های بالینی و تحقیق بر روی علائم بیمار تشخیص داده می شود. با استفاده از MRI آسیب های وارده به مغز بررسی خواهد شد. سابقه خانوادگی و آزمایش های مختلف جسمی در تشخیص این بیماری دخیل هستند.
برای تشخیص این بیماری در ایالات متحده یک راهنما تدوین شده که روانپزشکان می توانند از طریق آن به وضعیت سلامت روانی بیمار پی ببرد. تست های ترکیبی دیگری نیز ممکن است از بیمار گرفته شود. تست اعتیاد به الکل و مواد مخدر نمونه ای از این تست ها هستند.
بیماری اسکیزوفرنی و شیزوفرنی چه تفاوت هایی دارند؟
این دو واژه هیچ تفاوتی با هم ندارند و تنها دو تلفظ مختلف از یک اختلال هستند. در زبان های مختلفی مثل آلمانی و فرانسوی حرف S در اول کلمه خوانده نمی شود و تلفظ شیزوفرنی مورد استفاده قرار می گیرد. در ایران استفاده از هر دو نوع این تلفظ صحیح است.
درباره انواع اسکیزوفرنی بیشتر بدانید
انواع اسکیزوفرنی با توجه به شدت بیماری و علائم آن متفاوت هستند. در ادامه مهم ترین و شناخته شده ترین انواع این بیماری را بررسی می کنیم.
کاتاتونیک
این نوع معمولا در فیزیک فرد بیمار نمود پیدا می کند. بیماران کاتاتونیک معمولا دچار اختلال حرکتی می شوند. ممکن است در حرکت خود از دیگران تقلید کنند یا حتی تلاش کنند مثل آنها حرف بزنند. آنها از تغییر بیزار هستند و نمی خواهند از لحاظ جسمی تغییری در خود ببینند.
پارانوئید
رایج ترین نوع شیزوفرنی را باید پارانوئید بدانیم. خود این کلمه به تنهایی توانسته فراگیر شود و به ادبیات عامه راه پیدا کند. افراد مبتلا به این نوع بیماری توهمات شنیداری و دیداری زیادی را تجربه می کنند. آنها به همه کس و همه چیز شک دارند. حتی افرادی که سال‌ها به کمک آنها زندگی کرده اند.
این نوع بیماری معمولا در بزرگسالی رخ می دهد. آنها تمایل ندارند درباره تجربه های خود با دیگران صحبت کنند و به همین دلیل درمان این نوع از بیماری اسکیزوفرنی برای دکتر روانپزشک کار سختی خواهد بود.
درمان شده
معمولا زمانی که بیمار مراحل بهبودی را پشت سر می گذارد وارد این مرحله می شود. در این نوع شدت علائم بیماری کم شده و بیمار می تواند به زندگی عادی خود بازگردد.
رابطه اسکیزوفرنی و ازدواج به چه شکل است؟
یکی از سوالات رایج مخاطبان است این است که آیا با وجود بیماری اسکیزوفرنی می توان ازدواج کرد؟ این سوال تا حد زیادی به شدت و نوع بیماری وابسته است.
اگر بیماری دارای شدت زیادی نباشد و فرد در مسیر درمان قرار گرفته باشد، ازدواج با اطلاع شریک عاطفی مشکلی در پی نخواهد داشت. البته در صورتی که زوجین قصد بچه دار شدن داشته باشند، باید عامل وراثت را در نظر گرفت.
بیماری اسکیزوفرنی معمولا در چه سنی بروز می کند؟
بیماری اسکیزوفرنی معمولا در بین افراد 15 تا 35 ساله دیده می شود. میزان ابتلا آن در زنان و مردان به یک اندازه است. ممکن است علائم این بیماری با دیگر اختلالات روانی اشتباه گرفته شود. به همین دلیل مراجعه به یک پزشک برای تشخیص درست ضروری است.
بیماری اسکیزوفرنی یک اختلال روانی آزاردهنده است که عوامل متعددی در ابتلا به آن نقش دارند. اگر شرایط روانی سنگینی را پشت سرگذاشته اید باید حتما در مورد آن با مشاور گفتگو کنید تا پیامدهایش به شکل شیزوفرنی به شما برنگردد. عامل وراثت نیز دیگر مسئله ای است که باید جدی گرفت.
به دلیل آسیب های مغزی بیماران مبتلا به این اختلال نسبت به عموم جامعه میانگین طول عمر کمتری دارند. آنها به دلیل فشار وارده از توهمات، مستعد خودکشی هستند. این بیماری لاعلاج نیست و می شود تا حد زیادی از شدت آن کم کرد. افرادی که تحت درمان قرار می گیرند تا حد زیادی به روال معمول زندگی خود باز خواهند گشت.
