عکس رنگی رحم از جمله روش‌های مرسوم برای تشخیص سلامت اندام‌های تولید مثل و دستگاه‌های جنسی و با هدف شناسایی علت‌های ناباروری و مشکلات مربوط به آن است.
عکس رنگی توسط اشعه ایکس انجام میشود که به سبب آن رحم و لوله‌های فالوپ مورد بررسی قرار می‌گیرند و یکی از راه های بررسی سقط جنین ناشی از مشکلات رحمی است. همچنین این روش به باز شدن لوله های رحم در طول عکسبرداری کمک کرده و زمینه بارداری برای مادر را ایجاد می‌کند. قابل ذکر است که عکس رنگی رحم به 15 دقیقه تا 30 دقیقه زمان نیاز دارد.
عکس رنگی رحم چیست؟ و چگونه انجام میشود؟
عکس رنگی رحم، نوعی عکس برداری از رحم با استفاده از اشعه ایکس به منظور تشخیص و درمان بیماری های رحمی و ناباروری انجام میشود. در این روش رحم در تماس با اشعه ایکس قرار می‌گیرد، در طول انجام این مراحل، رحم و لوله های رحمی از مواد حاجب محلول در آب پر میشود سپس با استفاده از فلوروسکوپی، شکل، اجزای رحم و لوله های رحم مورد بررسی قرار می‌گیرند، اما توجه داشته باشید نتیجه عکس رنگی رحم به صورت سیاه سفید بوده و فقط توسط پزشک قابل خواندن است.
مراحل عکس رنگی رحم
- عکس رنگی به صورت سرپایی انجام می‌گردد. فرد به پشت بر روی تخت دراز می‌کشد و پاهای خود را بر روی رکاب هایی که در طرفین واقع هستند قرار می‌دهد.
- سپس پزشک اسپکولوم را به داخل واژن جهت باز نگهداشتن دیواره واژن وارد می‌کند و دهانه رحم را توسط مواد ضد عفونی کننده تمیز می‌کند و گاه یک بی حسی یا ضد درد را به انتهای رحم تزریق می‌کند تا باعث کاهش درد و فشار شود.
- در این مرحله، پزشک یک لوله پلاستیکی را از میان اسپکولوم وارد رحم کرده، به دلیل وجود یک بادکنک کوچک در انتهای لوله پلاستیکی، این لوله در درون رحم ثابت و بی حرکت می‌ماند.
- در اینجا اسپکولوم را از داخل رحم خارج می‌کند و بیمار در تماس اشعه ایکس قرار می‌گیرد و مقداری از مواد حاجب از طریق کاتتر وارد بدن بیمار میشود.
- بعد از پر شدن حفره رحم، شکم و لوله های رحم، تصویر برداری انجام میشود. در این میان اگر پزشک به مورد مشکوک برخورد مجددا بعد از 30 دقیقه تصویر برداری را تکرار می‌کند.
- پس از پایان یافتن تصویر برداری، هوای داخل بالون کاتتر تخلیه میشود و لوله از بدن بیمار خارج شده و بیمار می‌تواند بلند شود.
نکته: مایع استفاده شده در حین عکس برداری، بی رنگ و بو است و دارای حجم ناچیزی است و بعد از عکس برداری نیز قابل دفع است. اگر این ماده در بدن شما باقی بماند جذب بدن میشود و هیچ گونه عارضه ای به همراه ندارد. گاه این مایع باعث گرفتگی میشود و درصورت بسته شدن لوله ها، این ماده موجب کشش لوله ها شده و بیمار دچار اندکی خونریزی یا لکه بینی میشود که جای نگرانی نیست.
اقدامات لازم قبل از عکس رنگی رحم
قبل از اقدام به انجام عکس رنگی رحم، بیمار موظف است اقدامات زیر را انجام دهد:
- در صورت وجود آلرژی به اشعه ایکس، پزشک را در جریان قرار دهید.
- اگر قبلا دچار بیماری های عفونت لگن بوده اید حتما ذکر کنید.
- درصورت احتمال حاملگی، پزشک معالج را با خبر سازید.
- بهترین زمان انجام عکس رنگی رحم، یک هفته بعد از پایان یافتن قاعدگی است.
- در صورت تشخیص پزشک اقدام به مصرف آنتی بیوتیک کنید.
در چه صورت عکس رنگی رحم برای بیمار تجویز میشود؟
عکس رنگی رحم با اطلاعاتی که از آناتومی رحم، لوله های رحم به پزشک می‌دهد راه را برای تشخیص بیماری و راه درمان آن آسان می‌کند، در صورتی که بیمار به یکی از موارد زیر دچار باشد پزشک می‌تواند اقدام به تجویز عکس رنگی رحم کند.
- داشتن سقط های مکرر
- آناتومی غیر عادی رحم و لوله های رحم
- احتمال وجود تومور و یا سرطان رحم
- بررسی چسبندگی رحم
- بررسی فیبروم رحم
- احتمال وجود پولیپ یا توده های بافتی کوچک در رحم
- احتمال اتصال غیر طبیعی مسیرهای داخل بدن
مطالب مرتبط: سونوگرافی واژینال چیست و به چه علت انجام می شود؟
عکس رنگی رحم برای چه افرادی مناسب نیست؟
عکس رنگی رحم یکی از روش های بسیار کم خطر برای بررسی و تشخیص بیماری زنان است، اما با این وجود این روش برای همه بیماران تجویز نمی‌شود از جمله زنان باردار، بیماران دارای خونریزی شدید رحمی و مبتلایان به عفونت لگن را شامل میشود.
فواید عکس برداری رنگی از رحم
- عکس برداری رنگی از رحم دارای عارضه بسیار کم است.
- انجام عکس برداری زمان زیادی لازم ندارد اما اطلاعات مفیدی در اختیار پزشک قرار می‌دهد.
- اشعه ایکس در عکس برداری هیچ گونه خطری برای بیمار ایجاد نمی‌کند.
- گاه عکس برداری رنگی از رحم به رفع انسداد لوله‌های فالوپ شده کمک می‌کند و امکان بارداری را به بیمار می‌دهد.
عوارض عکس برداری از رحم
در بعضی موارد عکس رنگی رحم می‌تواند با عوارض زیر همراه باشد:
- بروز درد خفیف و گرفتگی عضلات پس از تزریق ماده حاجب
- سوزش خفیف پوشش حفره شکمی
- خونریزی و یا لکه بینی واژینال به مدت چند روز پس از عکس برداری رنگی از رحم
- بروز سرگیجه و حالت تهوع
- احساس چسبندگی واژن به دلیل تخلیه ماده رنگی باقی مانده از عکس برداری از طریق واژن
- وجود درد در قاعدگی بعدی به علت گرفتگی لوله های فالوپ
مراقبت های لازم پس از انجام عکس برداری رنگی از رحم
همانطور که بیمار قبل از انجام عکس برداری از رحم موظف به مراقبت و رعایت برخی نکات است، بعد از عکس برداری رنگی از رحم نیز نیازمند مراقبت می‌باشد.
اگر بعد از انجام عکس برداری بیمار شاهد دردهای شکمی و واژنی شدید، خونریزی غیر عادی واژنی بیش از 24 ساعت، ترشح بدبوی واژن، استفراغ، تب و غش بود حتما به پزشک مراجعه کند.
آیا عکس برداری رنگی از رحم با درد همراه است؟
دردناک بودن عکس رنگی رحم بستگی به میزان احساس درد در بانوان دارد و میزان احساس درد در هر فرد متفاوت است. بیشترین درد زمان تزریق ماده رنگی و بروز انسداد لوله فالوپ اتفاق می‌افتد. به طور معمول پس از 5 الی 10 دقیقه بعد از انجام عکس برداری، بیمار دارای احساس خفگی و درد خفیف در رحم خود دارد و گاه این خفگی و درد تا چند ساعت نیز ادامه پیدا می‌کند که طبیعی است.
در صورتی که آستانه تحمل درد بیمار کم باشد، عکس برداری از رحم همراه با بیهوشی یا بی حسی صورت می‌گیرد.
رابطه جنسی بعد از انجام عکس برداری می‌تواند مضر باشد؟
در جواب این سوال ابتدا باید دلیل عکس برداری از رحم را جویا شد، اگر هدف از عکس برداری تشخیص ودرمان نازایی بوده باید تا اعلام نتیجه عکس رنگی رحم از سوی پزشک منتظر بماند و از برقراری رابطه جنسی خود داری کند. همچنین قبل از انجام عکس رنگی در صورت مصرف آنتی بیوتیک، بیمار باید از مقاربت و اقدام به بارداری جدا خود داری کند و رابطه جنسی را به صورت محافظت شده انجام دهد.
هزینه عکس برداری رنگی از رحم
هزینه عکس برداری به فاکتورهای زیادی مانند دستمزد پزشک، استفاده از بیهوشی و.. بستگی دارد و از این رو نمی‌توان هزینه ثابتی برای آن در نظر گرفت.
در صورت تمایل به انجام عکس برداری رنگی از رحم و اطلاع یافتن از هزینه ها توصیه میشود به سایت دکتر مقدس زاده مراجعه فرمایید تا به تکمیل اطلاعات خود کمک کنید.
جمع بندی
عکس رنگی رحم یکی از راه های مطمئن و دقیق برای بررسی و تشخیص بیماری های رحمی است. قبل و بعد از انجام عکس برداری رنگی از رحم بیمار باید به توصیه هایی که از سوی پزشک اعلام میشود توجه کافی داشته باشد و موارد خواسته شده را رعایت کند.
در برخی موارد ممکن است عکس برداری همراه با درد بوده که در این صورت به تشخیص پزشک از روش بیهوشی یا بی حسی استفاده میشود، این روش دارای عارضه بسیار کم است اما در صورت مشاهده علائم غیر عادی مانند دردهای شدید در ناحیه شکم یا واژن، خونریزیی شدید و بیش از 24 ساعت بعد از انجام عکس برداری، حتما پزشک خود را مطلع سازید. قابل ذکر است که هزینه عکس برداری از رحم به عوامل زیادی مانند دستمزد پزشک، مواد بیهوشی و بی حسی و…بستگی دارد و نمی‌توان هزینه ثابت برای آن در نظر گرفت.
