سرگیجه یکی از رایجترین علائمی است که بسیاری از افراد در سنین مختلف آن را تجربه میکنند. اگرچه دلایل سرگیجه بسیار متنوع هستند از مشکلات گوش داخلی گرفته تا فشار خون، کمبود آب یا اختلالات عصبی اما کمخونی یکی از مهمترین علل سرگیجه است.
کمخونی زمانی رخ میدهد که تعداد گلبولهای قرمز یا میزان هموگلوبین به اندازه کافی نباشد و در نتیجه اکسیژنرسانی بدن کاهش پیدا کند. مغز و سیستم تعادلی بدن نسبت به افت اکسیژن بسیار حساس هستند؛ به همین دلیل افراد دچار کمخونی، بیشتر از دیگران احساس سبکسری، عدم تعادل و سرگیجه دارند.
اما نکته مهمتر این است که بسیاری از موارد سرگیجه، مشترک بین کمخونی و مشکلات تعادلی گوش داخلی هستند؛ بنابراین تشخیص درست، تنها با معاینه و تستهای تخصصی امکانپذیر است. در این مرحله نقش مراکز تخصصی مانند کلینیک شنوایی قلهک اهمیت پیدا میکند.
در این راهنما به ارتباط کمخونی با سرگیجه، نشانهها، تفاوت آن با سرگیجههای ناشی از گوش داخلی و ضرورت مراجعه به متخصص شنوایی میپردازیم.
چرا کم خونی باعث سرگیجه میشود؟
برای اینکه بدن بهطور طبیعی کار کند، سلولها باید اکسیژن کافی دریافت کنند. هموگلوبین موجود در گلبولهای قرمز مسئول حمل اکسیژن است. وقتی کمخونی ایجاد میشود:
۱. اکسیژنرسانی به مغز کاهش مییابد
کاهش اکسیژن باعث احساس سبکی سر، تاری دید، بیثباتی و ضعف میشود.
۲. سیستم تعادلی بدن دچار اختلال لحظهای میشود
مراکز تعادلی در مغز و گوش داخلی نیاز به اکسیژن کافی دارند. کمخونی شدید میتواند باعث شود پیامهای مربوط به تعادل بهدرستی پردازش نشوند.
۳. افزایش ضربان قلب برای جبران کمبود اکسیژن
بدن برای جبران کمبود اکسیژن، ضربان قلب را بالا میبرد. این اتفاق گاهی احساس «تپش قلب همراه با سرگیجه» ایجاد میکند.
۴. افت فشار خون
کمخونی میتواند باعث افت فشار شود؛ یکی از دلایل اصلی سرگیجه هنگام ایستادن ناگهانی. در موارد کمخونی خفیف، سرگیجه گهگاهی است. اما در کمخونی متوسط یا شدید، سرگیجه میتواند دائم، مزمن و آزاردهنده باشد.
سرگیجه ناشی از کمخونی چه تفاوتی با سرگیجه گوش داخلی دارد؟
تشخیص درست علت سرگیجه بسیار مهم است. بسیاری از افراد تصور میکنند سرگیجه فقط از گوش است، در حالی که موارد زیادی مربوط به اختلالات خونی، قلبی یا عصبی است. مهمترین تفاوتها:
۱. سرگیجه کمخونی
- حالت سبکی سر
- ضعف و خستگی سریع
- تنگی نفس
- سردی دست و پا
- ضربان قلب بالا
- رنگپریدگی
۲. سرگیجه گوش داخلی
- چرخش واقعی اشیا (Vertigo)
- تهوع و استفراغ
- حساسیت به حرکت سر
- عدم تعادل هنگام راه رفتن
- وزوز گوش یا کاهش شنوایی (در برخی موارد)
این نوع سرگیجه اغلب شدیدتر است و چند ثانیه تا چند دقیقه یا حتی چند ساعت طول میکشد.
چرا باید برای سرگیجه به کلینیک شنوایی قلهک مراجعه کرد؟
سرگیجه یکی از پیچیدهترین علائم پزشکی است زیرا میتواند از ده ها عامل مختلف از جمله کمخونی، افت فشار خون، مشکلات قلبی، اضطراب، کمبود آب، مشکلات بینایی، عفونتها و مهمتر از همه اختلالات گوش داخلی ناشی شود.
گوش داخلی مرکز اصلی تعادل بدن است و هرگونه اختلال در عملکرد آن میتواند منجر به سرگیجههای چرخشی، عدم تعادل، احساس نوسان، احساس فشار در گوش یا وزوز شود. بسیاری از بیماران بدون اینکه بدانند، با سرگیجههای مربوط به سیستم وستیبولار مواجه هستند؛ سرگیجههایی که تنها با انجام تستهای تخصصی شنوایی و تعادل قابل تشخیص است. همین موضوع اهمیت مراجعه به مراکز مجهز مانند کلینیک شنوایی قلهک را دوچندان میکند.
کلینیک شنوایی قلهک یکی از مراکز تخصصی ارزیابی سرگیجه و اختلالات تعادلی است که با انجام تستهای بررسی حرکات چشم، آزمونهای واکنش وستیبولار، تست فشار گوش و ارزیابی کامل شنوایی، علت دقیق سرگیجه را شناسایی میکند. بسیاری از سرگیجهها در ظاهر مشابهاند اما درمان آنها کاملاً متفاوت است؛ برای مثال سرگیجه ناشی از کریستالهای گوش (BPPV) نیاز به مانورهای موقعیتی دارد، در حالی که سرگیجه مرتبط با کمخونی یا افت فشار باید با درمان سیستمیک اصلاح شود. تمایز بین این بیماریها بدون ابزارهای تخصصی عملاً ممکن نیست.
مزیت دیگر مراجعه به کلینیک شنوایی قلهک این است که متخصصان این مرکز پس از انجام تستها، برنامه درمانی متناسب با هر فرد را ارائه میدهند. این برنامه میتواند شامل توانبخشی تعادل، مانورهای درمانی سرگیجه، اصلاح سبک زندگی، تمرینات وستیبولار یا ارجاع به پزشک داخلی در صورت مشاهده علائم سیستمیک مانند کمخونی باشد.
علاوه بر این، بسیاری از بیماران سرگیجه را همراه با کاهش شنوایی، وزوز گوش یا پری گوش تجربه میکنند. کلینیک قلهک با انجام تستهای دقیق شنوایی میتواند مشخص کند آیا سرگیجه مربوط به گوش داخلی است یا ناشی از اختلالات دیگر. این ترکیب ارزیابی جامع، باعث میشود بیمار سریعتر به تشخیص برسد و در نتیجه روند درمان کوتاهتر و موثرتر گردد.
در کلینیک شنوایی قلهک چه خدماتی برای ارزیابی سرگیجه انجام میشود؟
سرگیجه میتواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از مشکلات ساده تا اختلالات جدی در سیستم تعادل بدن. به همین دلیل، تشخیص دقیق منشأ سرگیجه اهمیت بسیار زیادی دارد و معمولاً تنها با شرح حال گرفتن یا یک معاینه ساده امکانپذیر نیست. سیستم تعادل انسان از مجموعهای پیچیده شامل گوش داخلی، مغز، چشمها و سیستم عصبی تشکیل شده است. هر اختلالی در این مسیر میتواند باعث سرگیجه، عدم تعادل یا احساس چرخش شود.
در کلینیک شنوایی قلهک، ارزیابی سرگیجه بر اساس استانداردهای بینالمللی و با استفاده از تجهیزات تخصصی تعادل و وستیبولار انجام میشود تا دقیقترین تشخیص ممکن فراهم شود. این کلینیک با نگاهی علمی و جامع، سرگیجه را نه بهعنوان یک علامت، بلکه بهعنوان یک اختلال چندعاملی بررسی میکند تا مشخص شود آیا منشأ آن گوش داخلی است یا عوامل دیگری مانند فشار خون، کمخونی یا مشکلات عصبی نقش دارند.
در ادامه، تستها و خدمات تخصصی ارائهشده در این مرکز معرفی میشوند:
۱. تست های تخصصی تعادل (VNG / ENG)
این آزمونها عملکرد سیستم وستیبولار (گوش داخلی) را با دقت بالا بررسی میکنند. اگر سرگیجه شما ناشی از اختلال گوش باشد، این تستها آن را مشخص میکنند.
2. ارزیابی شنوایی و تستهای مرتبط
در بسیاری از افراد، سرگیجه همراه با مشکلات شنوایی، وزوز یا احساس پری گوش دیده میشود. کلینیک قلهک با تستهای دقیق میتواند مشخص کند آیا سرگیجه منشأ گوش داخلی دارد یا خیر.
3. تحلیل پزشکی و ارجاع در صورت نیاز
اگر تستها نشان دهند سرگیجه احتمالاً ناشی از کمخونی، افت فشار یا سایر عوامل سیستمیک است، متخصص کلینیک شما را برای انجام آزمایش خون یا بررسیهای داخلی به پزشک ارجاع میدهد.
4. برنامه درمانی اختصاصی
اگر مشکل از گوش داخلی باشد، درمانهایی مانند:
- مانورهای سرگیجه (Epley)
- توانبخشی تعادل
- آموزشهای حرکتی
- اصلاح سبک زندگی
در کلینیک انجام میشود.
چه زمانی سرگیجه شما ممکن است ناشی از کمخونی باشد؟
اگر علاوه بر سرگیجه این علائم را دارید، احتمال کمخونی بیشتر است:
- خستگی مداوم
- رنگپریدگی چهره
- سردی اندامها
- تپش قلب
- ریزش مو
- تنفس سریع
- کاهش تمرکز
- خونریزیهای متعدد در خانمها
- تغذیه ضعیف یا کمبود آهن
با این حال، برای اطمینان باید تست تعادل و شنوایی نیز انجام شود؛ زیرا گاهی کمخونی و مشکل گوش داخلی همزمان وجود دارند.
سرگیجه همیشه از کمخونی نیست؛ تشخیص درست در کلینیک شنوایی قلهک
سرگیجه میتواند علل مختلفی داشته باشد. کمخونی یکی از آنهاست، اما تنها عامل نیست.
تمایز بین سرگیجه ناشی از کاهش اکسیژنرسانی و سرگیجه ناشی از مشکلات گوش داخلی فقط با ارزیابی تخصصی ممکن است.
- اگر سرگیجه شما همراه با ضعف، خستگی و رنگپریدگی است → احتمال کمخونی
- اگر سرگیجه چرخشی و همراه با تهوع و عدم تعادل است → احتمال مشکل گوش داخلی
کلینیک شنوایی قلهک با ارائه تستهای پیشرفته تعادل و شنوایی، به شما کمک میکند علت واقعی سرگیجه را تشخیص دهید و بهترین درمان را دریافت کنید.
