کدام نوجوانان در معرض خودکشی هستند؟ علائم خودکشی در نوجوانان چیست؟ چگونه می‌توان این روند را پیش بینی و از وقوع آن جلوگیری کرد؟ به عنوان یک والد نگران، شاید شما هم با چنین پرسش‌هایی مواجه شوید، خصوصاً اگر احساس می‌کنید فرزندتان ارتباط خوبی با شما، دوستان یا اطرافیان خود ندارد و از چیزی ناامید یا نگران است.
عوامل متعددی می‌توانند روی خودکشی در نوجوانان مؤثر باشند که از جمله آن‌ها، سابقه خودکشی یکی از اعضای خانواده، افسردگی درمان نشده یا اقدام به خودکشی قبلی در فرد مورد نظر است. آمار ها نشان میدهد که در یک دهه گذشته، خودکشی بیش از 40 درصد افزایش داشته است و از 3500 مورد به بیش از 5000 مورد رسیده است. در این مطلب آنچه والدین باید در مورد این موضوع اورژانسی بدانند، آورده شده است.
مطالب مرتبط: لوپوس یک بیماری خود ایمنی مزمن
دلایل خودکشی در نوجوانان
نوجوانی در عین اینکه یکی از پر بحران ترین سال‌های زندگی یک فرد است، در عین حال می‌تواند شادترین روزها را نیز برای این گروه از افراد به دنبال داشته باشد. تفاوت این دو مورد می‌تواند به یک مو بند باشد و منجر به بروز اتفاقات جبران ناپذیری همچون خودکشی شود. برای اینکه در چنین شرایطی قرار نگیرید، لازم است درباره علل بروز آن اطلاعات لازم را کسب کنید.
احساس درماندگی
پس از مصاحبه با بیشتر نوجوانانی که از یک اقدام به خودکشی جان سالم به در برده اند، مشخص شد که درماندگی می‌تواند عامل مهمی برای خودکشی باشد. احساس ناامیدی برای غلبه بر موقعیت‌هایی که راه حلی برای رفع آن‌ها وجود ندارد، دقیقاً موردی است که می‌تواند منجر به خودکشی شود. در چنین مواقعی نوجوان به دلیل اینکه احساس می‌کند کنترلی بر موقعیت ندارد، دست به خودکشی می‌زند.
تلاش برای فرار از درد
نوجوان ممکن است در موارد بسیاری، درد عمیقی را تجربه کند که می‌تواند منجر به اقدام خودکشی در وی شود. برای مثال در زمان طرد شدن از خانواده یا اطرافیان یا وقتی که حس می‌کند به خوبی توسط اطرافیان درک نمی‌شود و گاهی هم مشکلات خانوادگی می‌تواند عاملی برای احساس درد بی پایان در نوجوان محسوب شود.
شکست عاطفی
دوران نوجوانی دوران تغییر هورمون‌هاست. زمانی که یک شخص شروع به جذب شدن به جنس مخالف خود می‌کند. در روابط عاطفی به دلیل عدم به بلوغ رسیدن فرد، شکست عاطفی بسیار رایج است. اما گاهی این بحران به قدری جدی می‌شود که می‌تواند به عامل مهمی برای خودکشی در نوجوانان تبدیل شود.
مطالب مرتبط: بیماری کرون از تشخیص تا درمان
تروما و آسیب روانی
بروز یک آسیب روانی جدی مثل مرگ یکی از اعضای خانواده یا جدایی والدین می‌تواند یک عامل خطر برای خودکشی در نوجوان محسوب شود.
بحران هویت
همانطور که گفتیم دوران نوجوانی بسیار بحرانی است و در آن فرد قرار است از دنیای کودکی وارد دنیای بزرگسالی شود. همین فاصله اگر به خوبی طی نشود، می‌تواند پیامدهای منفی را در شکل گیری هویت فرد و اقدام به خودکشی به دنبال داشته باشد. نوجوانی که نتواند نقاط قوت و ضعف خود، ارزش‌ها، توانمندی‌ها و استعدادهایش را بشناسد و به خوبی با دیگران ارتباط بگیرد، ممکن است در معرض خطر خودکشی قرار گیرد.
گروه همسالان
همسالان نقش کلیدی برای ایجاد یک حس خوشایند یا ناخوشایند در نوجوان دارند. گاهی نوجوان در فشار شدیدی از سوی دوستان خود برای همرنگ شدن با جماعت قرار دارد. برای مثال مجبور به انتخاب نوعی پوشش خاص یا انجام یک سری رفتار آسیب زای اجتماعی می‌شود. بسته به گروه دوستان ممکن است سرپیچی از قوانین گروه یا حتی پیروی از آن‌ها در شرایطی که روحیه نوجوان با آن‌ها سازگار نیست، منجر به بروز افکار خودکشی در وی شود.
اضطراب و افسردگی درمان نشده
در برخی از مواقع نوجوان به افسردگی مبتلاست و کاملاً نشانه‌های آن را نیز بروز میدهد. این عامل روانی در کنار داشتن اضطراب می‌تواند دلیل عمده بسیاری از خودکشی‌ها در نوجوانان محسوب شود. بر اساس آمار، عدم درمان انواع افسردگی یا توجه به بیماری‌های روانی همچون اختلال اضطراب، داشتن شخصیت مرزی یا اختلال دو قطبی می‌تواند زمینه ساز خودکشی در نوجوانان شود.
وضعیت تحصیلی
از دیگر دلایل بروز خودکشی می‌تواند وضعیت نابسامان تحصیلی یا افت آن باشد که می‌تواند اضطراب از مدرسه، تنبیه شدن یا مورد تمسخر قرار گرفتن را در پی داشته باشد.
علائم هشدار دهنده خودکشی
نوجوانی دوران پر استرسی است که نیاز به توجه ویژه والدین دارد. به همین دلیل بروز افکار خودکشی در آن بسیار رایج است. آشنایی با برخی از نشانه‌های خودکشی می‌تواند از بروز چنین مشکلی در نوجوانان جلوگیری کند. در ادامه به لیستی از این نشانه ها اشاره می‌کنیم.
- اضطراب و افسردگی
- تغییر در شخصیت
- تغییر در خلق و خو
- عدم توجه به ظاهر
- مصرف مواد یا الکل
- بی قراری شدید
- بخشش وسایل شخصی به اطرافیان
- ناراحتی عمیق و مکرر
- گوشه گیری
- خشم، حس انتقام جویی یا کینه توزی شدید
- تهدید به خودکشی یا داشتن سابقه اقدام به آن
- بیان کردن جملات مرگ آور و اشتغال ذهنی به این حالت
- خودکشی یک دوست یا یکی از اعضای خانواده
- آسیب زدن به خود مانند ایجاد جراحت روی مچ دست
جلوگیری از خودکشی
برای پیشگیری از خودکشی در نوجوانان علاوه بر دانستن دلایل و نشانه‌ها، باید قبل از بحرانی شدن شرایط این گروه از افراد اقدام به رفع مشکل کرد. در ادامه برخی از روش‌های پیشگیری از خودکشی را با شما به اشتراک می‌گذاریم.
کمک گرفتن از روانپزشک
یک روانپزشک می‌تواند طی جلسات درمانی متعدد بر اساس مواردی همچون عوامل فردی، عوامل ارتباطی و عوامل اجتماعی فرهنگی، ذهنیات نوجوان را به سمت و سوی دیگری ببرد و مانع از اقدام به خودکشی وی شود. گاهی هم کمک گرفتن از برخی داروها می‌تواند به رفع مشکل یا کنترل شرایط کمک کند.
بهبود روابط خانوادگی
خانواده اولین نهاد برای ایجاد حس خوب یا بد در افراد است. به همین دلیل اگر بتوانید شرایط خانوادگی و روابط بین فردی در آن را بهبود دهید، میتوانید از عواقب ناخوشایند خودکشی در نوجوان جلوگیری کنید.
کمک گرفتن از متخصص اعصاب و روان
همانطور که گفتیم خودکشی گاهی منشأ عصبی و روانی دارد، بنابراین بهبود اختلالات روحی و روانی از اهمیت زیادی برخوردار است. به همین دلیل علاوه بر روانپزشک شاید نیاز باشد که به یک دکتر متخصص اعصاب و روان هم مراجعه کنید تا روند درمان به شکل بهتری پیگیری شود.
ایجاد هدف و انگیزه
بدون شک یک نوجوان زمانی که بتواند برای آینده خود معنا و مفهومی پیدا کند و برای رسیدن به یک هدف در تلاش باشد، کمتر به افکار خودکشی سوق پیدا می‌کند. به همین دلیل خانواده و مدرسه در کنار یک روانشناس می‌توانند در بروز این حالت کمک کننده باشند.
برای اطلاعات بیشتر میتوانید به وب سایت دکتر فرامرز ذاکری به آدرس dr-zakeri.com مراجعه کنید.
