در هفته 39 اگر میخواهید زودتر زایمان کنید کافی است چند کار ساده و بیخطر را انجام دهید: پیادهروی ملایم، حرکات آرام روی توپ بارداری، حمام آب گرم و رابطه جنسی (اگر پزشک منع نکرده باشد) میتوانند به شروع انقباضات کمک کنند. همچنین تحریک ملایم نوک سینه باعث ترشح اکسیتوسین و نزدیکتر شدن زمان زایمان میشود. در مقابل، کارهایی مثل ورزش سنگین یا مصرف روغن کرچک خطرناک هستند و نباید انجام شوند. اگر حرکات جنین کم شد، کیسه آب پاره شد یا انقباضات منظم داشتید باید فوراً به بیمارستان مراجعه کنید.
| کار یا روش | توضیح | میزان توصیه |
|---|---|---|
| پیادهروی ملایم | کمک به پایین آمدن جنین و آماده شدن دهانه رحم | بسیار توصیه میشود |
| رابطه جنسی | پروستاگلاندینها میتوانند انقباضات را تقویت کنند (در صورت نبود منع) | توصیهشده با اجازه پزشک |
| تحریک نوک سینه | باعث ترشح اکسیتوسین و شروع انقباضات میشود | با احتیاط و کنترلشده |
| حرکات روی توپ بارداری | کمک به قرارگیری بهتر جنین و کاهش دردهای لگنی | توصیه میشود |
| حمام آب گرم | ریلکسکننده و کمککننده در شروع انقباضات طبیعی | بیخطر (به شرط داغ نبودن آب) |
| خوردن غذاهای تند یا آناناس | تأثیر علمی قطعی ندارد اما در برخی مادران کمککننده است | در حد ملایم و بدون زیادهروی |
| مصرف روغن کرچک | باعث اسهال، کمآبی و انقباضات خطرناک میشود | بهشدت ممنوع |
| ورزش سنگین | احتمال آسیب، افت فشار و انقباضات غیرطبیعی | کاملاً ممنوع |
| چک کردن حرکات جنین | کم شدن حرکات هشدار مهم است و نیاز به مراجعه فوری دارد | ضروری |
| رفتن به بیمارستان در صورت انقباضات منظم | اگر ۵ دقیقه یک بار، هر کدام ۱ دقیقه، به مدت ۱ ساعت رخ دهند | کاملاً ضروری |
آیا میتوان زایمان را در هفته 39 سریعتر کرد؟
زایمان یک فرایند کاملاً طبیعی است و بدن خودش بهطور هوشمندانه زمان مناسب را انتخاب میکند. شما نمیتوانید زمان زایمان را تحمیل کنید، اما میتوانید با روشهای طبیعی و علمی روند بدن را تقویت کنید.
بدن شما زمانی زایمان را آغاز میکند که:
- دهانه رحم آماده باشد
- موقعیت جنین مناسب باشد
- هورمونهای بدن در تعادل باشند
- مادر آرام و بدون استرس باشد
بنابراین بهترین کار این است که از روشهای بیخطر استفاده کنید و از هرگونه اقدام شدید یا خطرناک دوری کنید.
آیا شروع زایمان در هفته 39 طبیعی است؟
هفته 39 بارداری در اصطلاح پزشکی به عنوان Full Term شناخته میشود؛ یعنی بدن کاملاً آماده زایمان است. بسیاری از مادران بین هفته 38 تا 40 زایمان میکنند و شروع زایمان در این بازه کاملاً طبیعی است. بنابراین اگر احساس میکنید بدنتان آماده است یا علائمی مثل دردهای منظم، باز شدن دهانه رحم یا فشار لگنی دارید، اینها نشانههایی هستند که احتمال زایمان قریبالوقوع را بیشتر میکنند.
به همین دلیل است که کارشناسان میگویند:
شما در هفته 39 بارداری نیازی به عجله ندارید، اما میتوانید با انجام برخی روشها روند طبیعی بدن را تقویت کنید.
در هفته 39 بارداری چه کارهایی باعث شروع زایمان میشود؟
در ادامه، روشهایی را بررسی میکنیم که مطالعات و تجربههای بالینی نشان دادهاند میتوانند به تحریک طبیعی شروع زایمان کمک کنند. این روشها بیخطرند، اما همیشه شرط اصلی هماهنگی با پزشک یا ماما است.
۱. پیادهروی منظم و ملایم (تحریک طبیعی انقباضات رحم)
پیادهروی یکی از بهترین روشها برای تحریک زایمان است. بسیاری از پزشکان توصیه میکنند مادرها در هفته 39 روزانه 30 تا 45 دقیقه پیادهروی ملایم داشته باشند.
حرکت بدن، جاذبه زمین و فشار ملایم روی لگن کمک میکند:
- سر جنین در مسیر درست قرار بگیرد
- دهانه رحم نرمتر و آمادهتر شود
- انقباضات برکستونهیکس به انقباضات واقعی نزدیک شوند
اگر به دنبال شروع زایمان طبیعی بدون دارو هستید، پیادهروی روزانه امنترین و مؤثرترین اقدام است. طبق گفته سایت tommys.org:
Being upright and moving in late pregnancy may help your baby to settle into your pelvis and press on your cervix (the entrance to your womb). There is a small amount of evidence that walking for 30 minutes, three times a week, may increase your chance of going into labour.
ایستادن و حرکت در اواخر بارداری ممکن است به کودک شما کمک کند تا در لگن شما قرار بگیرد و به دهانه رحم (ورودی رحم) فشار بیاورد. شواهد کمی وجود دارد که نشان میدهد پیادهروی به مدت 30 دقیقه، سه بار در هفته، ممکن است احتمال زایمان را افزایش دهد.
۲. انجام حرکات اسکات و تمرینات سبک مخصوص بارداری
تمرینات سبک مثل:
- اسکات بارداری
- نشستن روی توپ پیلاتس
- چرخش لگن
- باز و بسته کردن آرام پاها
باعث باز شدن لگن، آماده شدن دهانه رحم و بهبود گردش خون میشوند. این حرکات فشار طبیعی بدن را افزایش میدهد و در بسیاری از مادران، دردهای اولیه زایمان را فعال میکند.
نکته: اگر سابقه درد شدید لگن، کمردرد یا جفت سرراهی دارید، حتماً با پزشک هماهنگ کنید.
۳. ماساژ پرینه و کمک به آمادهسازی دهانه رحم
ماساژ پرینه از هفته 36 به بعد توصیه میشود، اما در هفته ۳۹ میتواند:
- عضلات کف لگن را نرمتر کند
- احتمال شروع زایمان طبیعی را افزایش دهد
- خطر پارگی حین زایمان را کم کند
این کار را میتوانید با کمک ژل یا روغن مخصوص انجام دهید. ماساژ ملایم باعث افزایش خونرسانی و آزاد شدن هورمونهای کمککننده برای شروع زایمان میشود.
۴. نزدیکی جنسی (در صورت تأیید پزشک)
رابطه جنسی در بارداری، در صورت نداشتن ممنوعیت پزشکی، میتواند یکی از روشهای طبیعی تحریک زایمان باشد.
سه عامل مهم در آن نقش دارد:
- پروستاگلاندینهای موجود در مایع منی: به نرم شدن دهانه رحم کمک میکنند.
- تحریک واژن و دهانه رحم: میتواند انقباضات را فعال کند.
- اوج لذت جنسی: رحم را برای چند ثانیه منقبض میکند که محرکی طبیعی است.
این روش فقط در صورتی مجاز است که:
- جفت سرراهی نداشته باشید
- کیسه آب پاره نشده باشد
- پزشک منع رابطه نداده باشد
۵. مصرف غذاهای محرک انقباض رحم (با احتیاط)
برخی غذاها و نوشیدنیها در طب سنتی و حتی در تجربههای مادران مؤثر بودهاند. از جمله:
- غذاهای تند
- آناناس تازه (به دلیل وجود آنزیم بروملین)
- دمنوشهای ملایم مثل دارچین، زنجبیل، تمشک قرمز
- خرما
اما نکته مهم این است که مصرف این خوراکیها باید ملایم و کنترلشده باشد و بههیچوجه نباید از دمنوشهای قوی یا گیاهان ناشناخته استفاده کنید.
۶. تحریک نوک سینهها (روش کمکی و علمی)
تحریک نوک سینه باعث آزاد شدن هورمون اکسیتوسین میشود؛ همان هورمونی که در زایمان و شیردهی نقش اصلی دارد.
تحریک ملایم با دست، حوله گرم یا زیر دوش آب گرم میتواند انقباضات رحم را تقویت کند.
توصیه میشود:
- این کار را همزمان با استراحت و Hydration انجام دهید
- اگر انقباضات شدید شد، کار را متوقف کنید
- بیش از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه ادامه ندهید
۷. استفاده از توپ بارداری (Birthing Ball)
نشستن یا آرام بالا و پایین شدن روی توپ بارداری:
- فشار لگن را متعادل میکند
- جنین را در وضعیت مناسب قرار میدهد
- باعث کشش طبیعی عضلات و رباطها میشود
- انقباضات اولیه را فعال میکند
بسیاری از مادران گزارش میکنند که چرخش لگن روی توپ یکی از بهترین روشها برای شروع دردهای طبیعی زایمان بوده است.
۸. حمام گرم برای ریلکس شدن و کاهش تنش
استرس، اضطراب و خستگی عضلات میتواند روند زایمان را دیرتر کند. حمام آب گرم (نه داغ!) کمک میکند:
- عضلات آرام شوند
- جریان خون افزایش یابد
- رحم راحتتر وارد فاز انقباضی شود
آب گرم میتواند جسم و ذهن را در حالت آرامش قرار دهد و این آرامش بهطور غیرمستقیم شروع زایمان را تسهیل میکند.
چه کارهایی نباید انجام دهید؟
در هفته 39 بارداری برخی روشها به ظاهر طبیعی بهنظر میرسند، اما میتوانند برای مادر و جنین خطرساز باشند. یکی از این موارد، مصرف خودسرانه روغن کرچک است. بسیاری تصور میکنند روغن کرچک میتواند زایمان را سریعتر کند، اما در عمل اغلب باعث اسهال شدید، کمآبی بدن، نامنظم شدن انقباضات و حتی خطرات جدیتر برای جنین میشود. به همین دلیل، پزشکان بهصورت کامل مصرف آن را بدون نظارت حرفهای ممنوع میدانند.
همچنین برخی دمنوشهای قوی و ناشناخته که در شبکههای اجتماعی یا توصیههای غیرعلمی معرفی میشوند، میتوانند باعث تحریک بیش از حد رحم یا افزایش ضربان قلب جنین شوند. استفاده از این دمنوشها نه تنها کمکی به شروع زایمان نمیکند، بلکه ممکن است باعث بروز انقباضات غیرطبیعی و حتی پارگی زودرس کیسه آب شود.
در کنار اینها، انجام حرکات ورزشی سنگین یا فشار شدید بر شکم نیز خطرناک است. در هفته ۳۹ بدن در حساسترین مرحله قرار دارد و هر حرکت ناگهانی یا فشار اضافی ممکن است به جنین آسیب وارد کند یا باعث جدا شدن جفت شود. به همین ترتیب، ماساژهای شدید، فشار روی نقاط حساس بدن یا استفاده از تکنیکهای سنتی غیرعلمی میتواند انقباضات غیرمنظم ایجاد کند یا باعث دردهای خطرناک و غیرمؤثر در روند زایمان شود.
نشانههای نزدیک شدن زایمان در هفته 39
اگر میخواهید بدانید آیا بدنتان به مرحله شروع زایمان رسیده یا نه، به این علائم توجه کنید:
- دردهای منظم و قابل پیشبینی
- خروج ترشح یا موکوس پلاگ
- احساس فشار لگنی شدید
- دردهای کمر که با استراحت بهتر نمیشوند
- باز شدن دهانه رحم
- نازک شدن سرویکس
- اسهال یا تهوع ملایم (نشانه طبیعی)
- انرژی زیاد یا برعکس خستگی ناگهانی
اگر این علائم را دارید، بدن شما وارد فاز آمادهسازی زایمان شده است.
چه زمانی باید فوراً به بیمارستان مراجعه کرد؟
- آبریزش از واژن (پاره شدن کیسه آب)
- خونریزی
- کاهش حرکت جنین
- تب، لرز یا درد شدید
- انقباضات منظم هر ۵ دقیقه طی یک ساعت
در این شرایط بدون معطلی به بیمارستان یا زایشگاه مراجعه کنید.
نکات مهم برای آمادهسازی ذهنی و جسمی در هفته 39
گاهی مادرها بهجای تمرکز بر روشهای تحریک زایمان، باید بر آمادهسازی ذهنی و آرام کردن بدن تمرکز کنند. این روشها بیشتر از چیزی که فکر میکنید در شروع طبیعی زایمان مؤثر هستند. در واقع، اگر نگاهی به نکات مهم مراقبت های ماه آخر بارداری در سایت عصر جدید مامایی بیندازید، میبینید که توصیه نهایی متخصصین برای عبور از این مرحله حساس، حفظ آرامش و اعتماد به بدن است:
ماه آخر بارداری، زمان طلایی برای آمادگیهای نهایی و استقبال از دوران مادری است. با انجام کارهای لازم و حفظ آرامش، میتوانید این دوران را با اطمینان و شادی بیشتری سپری کنید.
مهمترین نکات برای شما عزیزان که باید به آن توجه کنید:
- با پزشک خود در ارتباط باشید: هرگونه نگرانی یا علامت غیرعادی را بلافاصله با پزشک یا مامای خود در میان بگذارید.
- به بدن خود گوش دهید: بدن شما سیگنالهای مهمی میفرستد. به خستگی، دردها، و حرکات جنین توجه کنید.
- از هر لحظه لذت ببرید: این آخرین روزهای بارداری شماست. از این زمان برای استراحت، آمادهسازی، و ارتباط با نوزادتان نهایت استفاده را ببرید.
- به خودتان اعتماد کنید: بدن شما برای زایمان و مادر شدن طراحی شده است. به تواناییهای خود اعتماد کنید و آماده این تجربه شگفتانگیز باشید.
۵ قدم تا هماهنگی ذهن و بدن توصیههای بالا زمانی اثرگذارند که نیازهای اولیه فیزیکی شما تامین شده باشد. برای اینکه بتوانید با خیالی راحت به بدن خود اعتماد کنید، رعایت این ۵ اصل در هفته ۳۹ حیاتی است:
– خواب کافی
کمخوابی باعث افزایش هورمونهای استرس میشود و بدن را از فاز زایمان دور میکند.
– مصرف مایعات
کمآبی بدن یکی از دلایل کند شدن انقباضات است.
– تغذیه مناسب
غذاهای سبک، سالم، ملایم و کمچرب کمک میکنند انرژی بدن حفظ شود.
– تمرین تنفس
تنفس عمیق، ریلکسسازی و مدیتیشن اضطراب را کاهش میدهد.
– چکاپ مداوم
در هفته 39، معاینه پزشک یا ماما یکی از مهمترین کارهاست.
جمعبندی
اگر در هفته 39 بارداری هستید و میپرسید «چیکار کنم زود زایمان کنم؟» پاسخ این است که با روشهای طبیعی و بیخطر میتوانید روند بدن را تقویت کنید، اما زایمان زمانی آغاز میشود که بدن شما کاملاً آماده باشد. پیادهروی ملایم، حرکات ورزشی سبک، رابطه جنسی در صورت اجازه پزشک، مصرف خوراکیهای تحریککننده ملایم، استفاده از توپ بارداری و حمام گرم از بهترین روشهای طبیعی هستند. در مقابل، مصرف روغن کرچک، دمنوشهای قوی یا روشهای سنتی خطرناک میتواند برای مادر و جنین مشکلساز شود. با حفظ آرامش، تغذیه مناسب، آب کافی و چکاپهای منظم، بدنتان بهترین شرایط را برای شروع یک زایمان طبیعی و سالم پیدا خواهد کرد.
سوالات متداول
آیا شروع زایمان در هفته 39 طبیعی است؟
بله. هفته ۳۹ «فول ترم» محسوب میشود و بسیاری از مادران بهطور طبیعی در همین هفته زایمان میکنند.
در هفته 39 چه کاری بیشترین تأثیر را برای شروع زایمان دارد؟
پیادهروی منظم و ملایم از مؤثرترین و بیخطرترین روشهاست. این روش به قرارگیری درست جنین و آماده شدن دهانه رحم کمک میکند.
آیا رابطه جنسی در هفته 39 باعث شروع زایمان میشود؟
گاهی بله. پروستاگلاندینهای موجود در مایع منی و انقباضات ناشی از تحریک جنسی میتوانند شروع زایمان را تقویت کنند؛ به شرطی که پزشک منع نداشته باشد.
آیا خوردن غذاهای تند یا آناناس واقعاً زایمان را جلو میاندازد؟
تأثیر قطعی علمی ندارد، اما تجربه نشان میدهد برخی مادران با غذاهای تند، آناناس تازه یا خرما انقباضات بیشتری تجربه میکنند. مصرف باید در حد ملایم و بیضرر باشد.
آیا تحریک نوک سینهها خطرناک است؟
اگر ملایم، کوتاه و کنترلشده باشد معمولاً مشکلی ندارد و حتی در مطالعات مفید گزارش شده است. ولی تحریک شدید یا طولانی میتواند انقباضات بیش از حد ایجاد کند.
