دیسک کمر یکی از مشکلات شایع ستون فقرات است که با درد، بی حسی و گزگز در ناحیه کمر و اندام تحتانی همراه است. این عارضه به دلیل بیرون‌زدگی یا پارگی دیسک بین مهره‌ای رخ می‌دهد و می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی همچون بلند کردن اجسام سنگین، ضربه، وضعیت نامناسب بدن و افزایش سن ایجاد شود.
درمان دیسک کمر بسته به شدت بیماری و شرایط فردی بیمار متفاوت است و ممکن است شامل روش‌های غیرجراحی و جراحی باشد. در این مقاله، به بررسی روش‌های مختلف درمان دیسک کمر پرداخته خواهد شد.
روش‌های غیرجراحی
روش‌های غیرجراحی اغلب به عنوان خط اول درمان دیسک کمر در نظر گرفته می‌شوند و در بسیاری از موارد می‌توانند درد و علائم دیگر را کاهش دهند. این روش‌ها عبارتند از:
1. استراحت
در مراحل اولیه بیماری، استراحت نسبی می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند. با این حال، استراحت طولانی مدت توصیه نمی‌شود زیرا می‌تواند باعث ضعف عضلات و تشدید مشکل شود.
بنابراین توصیه می‌شود بیش از 2 روز استراحت نکنید. فعالیت کردن و تحرک عضلات می‌تواند به بهبود وضعیت دیسک کمر کمک کند.
2. دارو درمانی
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن برای کاهش درد و التهاب استفاده می‌شوند. همچنین، شل کننده‌های عضلانی و داروهای ضد درد قوی‌تر ممکن است در موارد شدیدتر تجویز شوند.
آمپول ضد التهاب
تزریق عضلانی آمپول کمردرد ضد التهاب غیر استروئیدی در مواقعی که کمردرد شدید و غیر مزمن است، استفاده می‌شود. از انواع آمپول کمردرد غیر استروئیدی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کتورولاک: آمپول کتورولاک کمردرد منجر به کاهش التهاب، درد و قرمزی می‌شود. تزریق آمپول کتورولاک برای کمردرد باید زیرنظر متخصص انجام شود و در نواحی ستون فقرات و قفسه سینه تزریق نشود.
- متوکاربامول: متوکاربامول آمپول کمردرد سریع‌الاثر است؛ به‌طوری‌که تنها ظرف مدت 30 دقیقه، اثرگذاری خود را نشان می‌دهد. این آمپول کمردرد نسبت به سایر شل‌کننده‌های عضلانی ارزان‌تر و تداخلات دارویی و عوارض کمتری را به دنبال دارد.
3. فیزیوتراپی
فیزیوتراپی برای دیسک کمر می‌تواند به تقویت عضلات اطراف ستون فقرات، بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش درد کمک می‌کند. تمرینات فیزیوتراپی به صورت اختصاصی برای هر بیمار طراحی می‌شود.
فیزیوتراپی با استفاده از تمرینات هدفمند و تکنیک‌های مختلف، به تقویت عضلات کمر و اطراف آن و رفع گودی کمر کمک کرده و به بازگشت شما به زندگی عادی کمک می‌کند. این تمرینات معمولاً به صورت تدریجی و متناسب با شرایط بدنی شما طراحی می‌شوند تا فشار اضافی به کمر وارد نشود و عضلات و مفاصل به‌طور همزمان تقویت شوند. برای مثال بیرون زدگی دیسک کمر با فیزیوتراپی قابل درمان است.
4. کمپرس گرم و سرد
استفاده از کمپرس گرم برای کاهش گرفتگی عضلات و کمپرس سرد برای کاهش التهاب می‌تواند مفید باشد. در صورت آسیب به کمر بهتر است بلافاصله از کمپرس سرد یا کیف یخ استفاده کنید. این کار موجب بی‌حسی در ناحیه کمر و کاهش درد و تورم می‌شود.
اما اگر دو روز از بروز آسیب‌دیدگی گذشت و یا اگر به صورت دوره‌ای تجربه این درد را دارید بهتر است از کیف آب گرم استفاده کنید.
5. ماساژ درمانی
ماساژ درمانی به کاهش درد و بهبود گردش خون کمک می‌کند. ماساژ می‌تواند تنش‌های عضلانی که ناشی از استرس هستند را از بین ببرد. علاوه‌بر آن زمانی را نیز برای استراحت عضلات فراهم می‌کند که به آن‌ها فرصت می‌دهد تا آرام شوند.
یکی دیگر از تکنیک‌های ماساژ برای کمر درد، ماساژ سوئدی نام دارد. این تکنیک از طریق ضربات مکرر، ورز دادن عضلات و تکنیک‌های فشار عمیق به تسکین درد کمک می‌کند.
ماساژ با سنگ داغ از دیگر تکنیک‌های ماساژ برای کمر درد است که علاوه‌بر درمان درد، منجر به آرامش هم خواهد شد. در این تکنیک از سنگ‌های گرم شده بازالت در نقاط خاصی از بدن استفاده می‌شود.
6. طب سوزنی
طب سوزنی بر اساس اصول طب سنتی چینی انجام می‌شود و می‌تواند به کاهش درد و بهبود عملکرد بدن کمک کند. طب سوزنی یک شاخه از درمان‌های سنتی چینی است که طی آن سوزن‌هایی به باریکی یک تار مو به نقاط خاصی از بدن وارد می‌شوند. طب سوزنی نمی‌تواند دیسک کمر را درمان کند، اما به طرز مؤثری درد و التهاب به وجود آمده در اثر بیرون زدگی دیسک کمر را کاهش داده و باعث افزایش گردش خون در ناحیه مد نظر می‌شود.
7. کایروپراکتیک
کایروپراکتیک با اعمال فشار بر ستون فقرات به منظور تنظیم مفاصل و بهبود عملکرد عصبی انجام می‌شود.
8. تغذیه مناسب
تغذیه مناسب و مصرف غذاهای حاوی مواد مغذی مانند ویتامین D، کلسیم و منیزیم برای سلامت استخوان‌ها و مفاصل اهمیت دارد.
روش‌های جراحی
در صورتی که روش‌های غیرجراحی موثر نباشند یا بیماری شدید باشد، ممکن است جراحی توصیه شود. جراحی دیسک کمر شامل برداشتن دیسک آسیب دیده و در برخی موارد، انجام عمل فیوژن برای ثابت کردن مهره‌ها است.
1. دیسککتومی
در این عمل، دیسک آسیب دیده از طریق یک برش کوچک در پشت برداشته می‌شود. دیسککتومی یک روش جراحی است که برای برداشتن قسمت آسیب دیده دیسک بین مهره‌ای تحت تاثیر فتق دیسک استفاده می‌شود، دیسککتومی زمانی استفاده می‌شود که کاهش قابل توجهی از قدرت وجود داشته باشد یا با وجود مصرف دارو و فیزیوتراپی، درد افزایش یابد.
2. لامینکتومی
در این عمل، بخشی از استخوان لامینا که بر روی نخاع فشار وارد می‌کند، برداشته می‌شود. لامینکتومی نوعی جراحی است که در آن جراح بخشی یا تمام استخوان لامینا مهره ستون فقرات را خارج می کند. این کار کمک می کند فشار به نخاع یا ریشه های عصبی که ممکن است در اثر آسیب ، فتق دیسک ، باریک شدن کانال نخاع (تنگی نخاع) یا تومور ایجاد شده ، کاهش یابد.
3. فیوژن ستون فقرات
در این عمل، دو یا چند مهره به هم متصل می‌شوند تا حرکت در آن ناحیه محدود شود. فیوژن ستون فقرات یا فیوژن مهره یک روش جراحی است که در آن دو یا چند مهره در ستون فقرات به یکدیگر متصل می‌شوند. هدف از این عمل جراحی از بین بردن درد، ناپایداری و یا دیگر علائم بیماری به وسیله از بین بردن حرکت بین مهره ها است.
روش‌های نوین
- لیزردرمانی: لیزردرمانی با استفاده از لیزر کم توان به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند.
- اوزون تراپی: در این روش، گاز اوزون به داخل دیسک آسیب دیده تزریق می‌شود تا به ترمیم آن کمک کند.
- تزریق اپیدورال استروئید: در این روش، یک داروی کورتیکواستروئید به فضای اپیدورال تزریق می‌شود تا التهاب را کاهش دهد.
نتیجه‌گیری
درمان دیسک کمر بسته به شدت بیماری و شرایط فردی بیمار متفاوت است. روش‌های غیرجراحی اغلب به عنوان خط اول درمان در نظر گرفته می‌شوند و در بسیاری از موارد می‌توانند درد و علائم دیگر را کاهش دهند. در صورتی که روش‌های غیرجراحی موثر نباشند، ممکن است جراحی توصیه شود. انتخاب روش درمانی مناسب باید با مشورت پزشک متخصص انجام شود.
توجه: این مقاله صرفاً جنبه اطلاع‌رسانی دارد و نباید به عنوان جایگزینی برای مشاوره پزشکی تلقی شود. برای تشخیص و درمان دقیق دیسک کمر، همیشه باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
